Dit artikel is gewoon geschreven door een mens – maar voor de editie van april 2026 geven we geen garanties. Want de functie van journalist zou op termijn te vervullen zijn door een robot. Op termijn – veel duidelijker kunnen we niet worden.

Drone

“Laatst werd ik geïnterviewd door twee mensen”, zegt Marcel Bullinga. “Een journalist en een cameraman. Die cameraman zit in de categorie ‘Verdwijnbanen’. Zijn beroep wordt vervangen door een drone met alle bestaande vakkennis over compositie en belichting. Zo’n robot is niet alleen goedkoper, maar ook 1000 keer beter dan een mens.
De journalist zit in de categorie ‘Banen van de Toekomst’ – maar alleen als zij de robots gebruikt om haar productiviteit en marktwaarde te verhogen.”

Bullinga is trendwatcher en futuroloog. Hij gaat op zoek naar trends – onder andere die op de arbeidsmarkt – en trekt die door naar de toekomst. En zoals gezegd: in die toekomst voorziet hij een grote rol voor robots. “De tijd dat die alleen geschikt waren voor dom en saai werk, is voorbij. Een robot heeft al met succes examen gedaan voor een hogeschool. En een andere schreef een boek dat bijna door een literaire voorronde kwam.”

Flexibiliteit

Let op: niet voor iedereen verandert de toekomst zo ingrijpend als voor de cameraman. Vaak gaat het niet om een robot die de touwtjes overneemt, maar om toegenomen flexibiliteit van het werk. “Er is niet één toekomst voor de werkplek”, zegt Bullinga. We krijgen een explosie aan werkplekken. Mensen werken overal: thuis, onderweg, in het park. Ze zijn baas over hun eigen werkplek.”

Voor de werkgever die alles toch een beetje in huis wil houden, zit er volgens Bullinga maar één ding op. “Kantoren moeten hetzelfde doen als winkels. Tover je pand om. Weg met die saaiekantoortuin. Lok mensen met een experience, met ruilen en delen, met betekenis. Zorg voor een hele goede koffierobot, een sollicitatiegame en een aandeel in het bedrijf.”

Maar wacht … vergeleken met een winkel heeft zo’n werkgever toch een veel sterkere machtspositie? Kan die niet gewoon verlangen dat de medewerker om 8.30 uur op zijn werkplek zit? Niet in de toekomst, denkt Bullinga. “Ook hier voorzie ik een voortzetting van de huidige trend: meer flexibilisering, meer losse contracten met zzp’ers. De millennials, de aanstormende generatie werkenden, zullen bedingen dat ze mogen werken waar en wanneer ze willen.”

Machines

Let op: dit geldt niet alleen voor vrije beroepen als journalist of trendwatcher. Zelfs de medewerker die de machine bedient, staat over 10 jaar wellicht niet meer op zijn vaste plek in de fabriekshal. “Machines kosten nu nog kapitalen, in de toekomst niet meer”, zegt Bullinga. “Bovendien worden ze steeds gebruiksvriendelijker: ze kunnen steeds meer zelf, de werknemer doet steeds minder. Dat vermindert de noodzaak van een specialistische dure werkplek. Mensen kunnen dat werk ook thuis doen.”

Trek de lijn nog even door en er is geen menselijke aansturing meer nodig. En daarmee zijn we terug bij de robots, en bij Bullinga’s waarschuwing dat die banen zullen stelen. Maar volgens hem is dat helemaal niet erg. Sterker nog, het is beter voor de consument. “Wat dacht je van de anesthesist, de duurst betaalde medische specialist? Die wordt binnenkort vervangen door een beademingsrobot. Idem dito met de cloud computing-expert die nu 1 miljoen dollar per jaar verdient. Mensen worden een luxe. Machines zijn veel goedkoper, voor ons allemaal.”

Ontdek de clown

Is er dan geen beroep veilig? Misschien toch wel. “Clowns en psychologen hebben de eerstkomende jaren niks te vrezen”, denkt Bullinga. “Want humor en empathie is heel lastig te programmeren. Ook denk ik dat robots nog weinig kaas hebben gegeten van leidinggeven en innoveren. Mijn tip: ontdek de clown en de psycholoog in je eigen beroep. Wat is de psychologische en creatieve kant? Welke taken vereisen sociale vaardigheden? Dáármee verdien je je geld in de toekomst.”

En hij geeft nog een goede raad. Medewerkers die ook in de toekomst een vast inkomen willen verwerven, moeten ervoor zorgen dat ze de robots bezitten. “De taxichauffeur die verdreven wordt door de zelfrijdende auto, keert het tij door een zwerm autorobots te kopen en die voor zichzelf te laten werken. Iedereen ondernemer.”

> Futurist & trendwatcher Marcel Bullinga is keynote speaker op het congres Robotisering & werk – De match tussen mens en machine, op donderdag 16 juni 2016 in SuperNova, Jaarbeurs Utrecht. Lees meer over zijn sessie Wie is futureproof? 

> Bullinga’s nieuwste boek over de toekomst ‘Overbodig in 10 jaar of futureproof?’ is geen boek, maar een online training. Bezoekers van het congres krijgen van Uitgever @studytube exclusief 20% korting.

> Bekijk het dossier Robotisering op arbo-online.nl