We zitten niet in een crisis, we leven in een crisiseconomie. Ons productiesysteem is onhoudbaar, de energieprijzen rijzen de pan uit, en ons financiële stelsel is in twee decennia tijd veranderd in een piramidespel van onvoorstelbare omvang. De Europese beurzen veren op bij de aankondiging dat het zoveelste miljard aan Griekenland wordt geleend dat nooit zal worden terugbetaald. Toch bestaat er een onderstroom van startups die nieuwe vormen van waarde en vertrouwen creëren. In 2013 breken twee trends door,  één fysiek en één virtueel.

De 3Dprinter wordt hot

We staan aan het begin van de derde Industriële Revolutie, en in 2013 wordt die zichtbaar voor het grote publiek. De 3Dprinter is er het symbool van. Het is een apparaat waarmee je fysieke dingen kunt uitprinten, van steunkousen, speelgoed en juwelen tot wapens en onderdelen van dure machines. Nu nog vooral in plastic, maar bioplastic lukt ook al, en andere soorten materialen. Jarenlang heeft de auto-industrie het apparaat gebruikt om er prototypes mee te maken; nu wordt het geschikt voor echte productie. In de werkplaats van timmerman en loodgieter, maar ook thuis. Muziekinstrumentenbedrijf Teenage Engineering is een van de eerste bedrijven ter wereld die klanten het “DNA” van kapotte onderdelen laat downloaden zodat ze die zelf uit kunnen printen. Het bedrijf is het zat om die onderdelen over de hele wereld aan klanten op te sturen. De trend is: van transporteren naar printen. De implicaties zijn onvoorstelbaar. Het is een klap voor transporteurs als PostNL, maar voor de maakindustrie betekent het nieuw zelfvertrouwen. Het leidt tot een economie van overvloed. Het maakt duurzame productie mogelijk met een minimum aan transport en gebruik van lokale grondstoffen. 3Dprinters kan je beschouwen als een speciale vorm van robots, en samen stoppen ze de outsourcing van onze maakindustrie naar lagelonen landen. Het wordt opeens weer lonend “thuis” te produceren. Bovendien geven 3Dprinters uitstervende ambachten — waar geen jongere meer in is geïnteresseerd —  een sexy boost. In de 3Dprinter komen twee industrieën bij elkaar, die van design en van maken. Een superieure cross-over die ervoor gaat zorgen dat de dingen uit ons dagelijks leven (auto’s, huizen, gebruiksgoederen) goedkoper worden.  Als er iets anticrisis is, dan is dat het wel. Wordt Amsterdam 3DPrint Hoofdstad van Europa? New York wil de Maker Capital of the World worden, dus waarom niet.

Naked & Proud: transparantie als business model

Het afgelopen decennium hebben we de regie over ons virtuele leven uit handen gegeven aan een paar techno bedrijven. Google en Facebook hebben een hip imago, maar het zijn ordinaire nieuwe monopolisten, die hun invloed ontlenen aan het feit dat ze de eigenaar zijn van de gegevens die wij continue over onszelf rondpompen. Het gebruiksgemak dat deze bedrijven bieden is fantastisch, maar we betalen er een onzichtbare prijs voor: we steunen monopolisten en zijn wandelende advertentiefuiken.  Het komende decennium gaat de belangrijkste virtuele strijd over eigenaarschap. Niet van land, maar van gegevens. Wie is de baas over mijn geld en online leven?

Deze week kwam het nieuws dat Ray Kurzweil, pionier kunstmatige intelligentie, bij Google gaat werken.  “Orakel gaat in zee met architect.” Wat als Kurzweil zich zou hebben aangesloten bij open source initiatief Tribler, dat zoeken zonder Google mogelijk maakt?

Data zijn de nieuwe olie, en Google en Facebook zijn de oliesjeiks. We hebben dringend biobrandstoffen nodig. Goed nieuws: die komen eraan in 2013. Aanbieders met transparantie als businessmodel en eigenaarschap bij de gebruiker. Naked en Proud is de trend.  Eindelijk krijgen we een keuze. We krijgen inzicht in ons eigen financiële gedrag met startups als 100%Transparant en met apps die uit dat gedrag een score destilleren voor onze kredietwaardigheid. Een nieuwe bank als Knab gaat ook in de goede richting. Het pensioendashboard dat de overheid wil, komt in 2013 stukken dichterbij.

Marcel Bullinga is futurist. Hij is auteur van Welcome to the Future Cloud – 2025 in 100 Voorspellingen en lid van @trendrede